02/04/2024, 09:32
İnsanlar farklı nedenlerden dolayı kekelerler.Tüm kekemelikler aynı değildir. Bazıları için nörolojik olmaktan çok duygusaldır.Bu insanlar yalnızken veya şarkı söylerken asla kekelemediklerini söylerler. Ayrıca kekemeliği duygusal ya da psikolojik olmaktan çok nörolojik farklılıklardan kaynaklanan insanlar var.Bu kişiler yalnızken, hayvanlarla konuşurken ve hatta şarkı söylerken kekelediklerini bildirmektedir.O zaman bile bu gruplar arasında farklılıklar vardır.
Yalnızken bile kekelemenin nedeni, beyninizin konuşmayı diğer insanlardan farklı şekilde işlemesidir. Beyninizin konuşma kısmında yapısal farklılıklar vardır, dolayısıyla beyniniz konuşma sırasında farklı şeyler yapar.Örneğin konuşma sırasında kekeleyen (PWS) kişilerin beyin taramaları, konuşma sırasında ara sıra sağ beynin aktive edildiğini ortaya koyuyor. Temel olarak beyninizin sağ tarafı, beyninizin sol kısmındaki yapısal kusurları telafi etmeye yardımcı olmak için görevlendiriliyor.Ancak beyninizin sağ yarıküresi dil ve konuşma üretimi için gerekli donanıma sahip olmadığından pek iyi çalışmaz ve konuşmanızda kesintiye veya blokaj oluşmasına neden olur.Kortekste, fonetik işlemenin gerçekleştiği komşu bölgelerde, konuşma motoru ve işitsel kortekste beyin bölgelerini içerir.Cümleler kurduğumuzda beyin bunu daha fazla işlemesi gerekiyor ki bu da sorunsuz bir nöral süreçlere bağlıdır.
Kekeme olmayanlarda beynin sağ tarafı konuşma sırasında aktif hale gelmiyor çünkü insanların çoğunda dil ve konuşma beynin sol tarafı, yani brocas ve wernikes tarafından kontrol ediliyor. Bazal ganglionlar konuşmada da rol oynar çünkü ritimden ve konuşma komutlarının sıralanmasından sorumludur ve görünen o ki konuşma söz konusu olduğunda beynin bu kısmı da kekemelerde düzgün çalışmıyor.Bazı terapötik müdahaleler(davranışsal terapi,konuşma terapisi programları..) sola doğru aktiviteyi artırabilir.Kekemeliğin iyileşmesini hızlandırmak için terapiler,uyarımlar,davranışsal terapiler nöroplastisiteyi etkileyecektir.Bunun yanı sıra akıcılığı şekillendirme/modifikasyon teknikleri de yararlı olabilir.
Tek başına konuşurken tehdit algısı yoktur.Beyninizin savaş ya da kaç tepkisine girmesi için hiçbir neden yok. Yıllarca süren travmaların ve tetikleyiciden kaçmaya yönelik başarısız girişimlerin kökleşmiş olduğu korku, endişe, endişe, mücadele, gerginlik, baş hareketleri, kol hareketleri vb. otomatik tepkilere yol açan hiçbir stres tepkisi yoktur.
Bazı kekemeler yüksek sesle konuşulduğunda(açık konuşma), o zaman sağa doğru lateralizasyon daha baskın hale gelebilir.
Kekemelerde koro etkisi oldukça iyi belgelenmiştir ve aynı zamanda oldukça ilginç bir olgudur.Teori, beyin fonksiyonundaki farklılıklardan birinin işitsel geri bildirim döngüsüyle ilgili olmasıdır Beynin konuşmadaki hataları fark eden kısmı.Kekemeler için bu, kekeme olmayan insanlara göre daha az verimlidir.Koro konuşması sırasında diğer sesin olması işitsel geri bildirime yardımcı olur. Bu aynı zamanda SpeechEasy(daf-faf vb) ve benzeri cihazların altında yatan teorilerden biridir.
Kekemelik beynin yapısında ve işlevinde farklılıklar olan nörolojik temelli bir iletişim bozukluğu olarak kabul edilmektedir.Tehdit algısı tamamen ortadan kalksa bile bu kekemeliğin ortadan kalkacağı anlamına gelmez ama belki de tehdit ortadan kalktığında veya büyük ölçüde azaldığında, daha rahat ve daha az gerilimle konuşabilme ihtimali olabiliyor.Kaygının azalması beynin konuşmadan sorumlu bazı kısımlarının daha sağlıklı çalışmasını sağlayabilir ve bu azalma bazal gangliyonlarda dopamin fazlalığını önleyebilir.Medial frontal-SMA(yüz motor sistemleri)bölgesinde dopamin fazlalığı varsa konuşurken titreme-tikler,kaygıyı tetikleyebilir.Çünkü burası broca ile de bağlantılı olduğu için konuşmayı etkileyecektir.Kekemelerin beyin nörotransmitterlerinde(dopamin,gaba-glutamat..) dengesizlik olma ihtimali vardır ya azdır ya da çoktur.
Ayrıca inme,travma,(kafa vs.)tümör,nörodejeneratif hastalıklar ve beyin iltihapları(enfeksiyon) spesifik nöroanatomiye zarar verebilir.
Kekemelik araştırmalarının odak noktası brocas,sağ lob lateralizasyon ve bazal ganglionlardır.Diğerleri insula, amigdala(kekemelerde biraz daha yüksektir), ventral striatum.İnsulada karakter,benlik duygusu ve kendi hakkında fikirlerin olduğu bölgedir.Duygusal konuşma planlaması sırasında da ventral striatum(hareketlerin başlatılması,eylem-karar verme ve dopamin) çoğunlukla aktiftir.Ventral striatum limbik sistemle derinden ilgilidir.
Brocas alanı küçük ve yanal hale gelmesi ve sağ taraftaki eşdeğerden daha büyük olması gerekiyordu ama kekemelerde değil.Konuşma, inanılmaz derecede iyi koordine edilmiş, hızlı aktivasyon dizileri ve karşıt kas gruplarının engellenmemesini gerektirir. Yaptığımız başka hiçbir şey bu kadar karmaşık değil ve bunu kodlaması gereken beyin bölgesi.Bu da kekemelerde zayıf.Tüm ikincil semptomlar, korku ve endişeler halledilir ve gider ama kekemelik hala orada. Beyninizin bu sesleri nasıl oluşturacağını bilmesi gerekir. Bazı programlar için programlamaya sahip olmayabilir. Sahip olduğunuz program çok fazla hata içerebilir. Bu da gerginliğe neden olur ve bu gerçekten kekemeye başlayan temel tetikleyicidir. Duygusal şeyler oradan devralır ve dopaminin çökmesi ve insula'nın çalışmaması ve sadece daha az konuşma hatası yapmak için aruzsuz konuşmaya çalışmasıyla büyük bir şeye yol açar... çünkü bilirsiniz, yavaş ve dikkatli olmak, basketbol atmak veya bisiklete binmek gibi ince motor hareketleriyle çok iyi çalışır ama bunun bir özü var, sadece birbirlerine karşı iten kaslar çünkü programları tam olarak doğru değil ve bunu düzeltmek sadece motor antrenmanıdır, sepete topu atmak veya bisiklete binmek gibi..
Dopamin çarpışma hipotezi(Paul Brocklehurst):
Bu hipoteze göre, dopamin düzeylerindeki anormal değişiklikler, bazal ganglionlardaki (striatum ve talamus gibi) işleyişte dengesizliklere neden olabilir. Özellikle, dopaminin normalden fazla veya az olması, motor kontrol, dil üretimi gibi işlevlerde sorunlara yol açabilir.
Talamus ve striatum arasındaki etkileşimi ve frontal korteksle olan ilişkiyi açıklar. Talamus, kortekste belirli programları başlatmak için gereken nöronları ateşleyen bir role sahiptir. Striatum ise bu talamik nöronların aktivasyonunu kontrol eder. Dopamin seviyeleri bu süreci düzenler, striatumun talamik nöronları ne kadar inhibe ettiğini etkiler.
Dopaminin fazlalığı veya eksikliği durumunda, talamik nöronlar aşırı inhibe edilebilir veya gerektiği gibi aktive edilemeyebilir. Bu da istenilen programın başlatılamamasına veya kısmi olarak başlatılmasına neden olabilir. Örneğin, dil üretiminde, Broca bölgesindeki nöronların aktivasyonu bu mekanizmaya bağlıdır. Eğer dopamin düzeyleri dengesizse, bu bölgenin doğru şekilde aktive edilmediği durumlar ortaya çıkabilir, bu da kekemelik gibi konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Dopaminin arttırılması veya azaltılması konusunda net bir tavsiye vermek zor. Çünkü her durum farklıdır ve bireysel tedavi yaklaşımları gerektirebilir. Özellikle nörolojik veya psikiyatrik bozuklukların tedavisinde, dopamin dengesinin nasıl etkilendiğini belirlemek ve buna uygun bir tedavi planı oluşturmak önemlidir.
Dopamin her iki kanalda da(reseptör) çok yüksek veya çok düşüktür ya da 4 reseptörde tümü aynı etkiye sahiptir.Bu durum korteksin nöronlarda ateşlenip ateşlenmesiyle de ilgilidir.Dolaylı olarak akıcılık,kaygı ve korkuyla da bağlantılıdır.Bazen çok mutluyuzdur bazen de kaygılıyızdır.
Yalnızken bile kekelemenin nedeni, beyninizin konuşmayı diğer insanlardan farklı şekilde işlemesidir. Beyninizin konuşma kısmında yapısal farklılıklar vardır, dolayısıyla beyniniz konuşma sırasında farklı şeyler yapar.Örneğin konuşma sırasında kekeleyen (PWS) kişilerin beyin taramaları, konuşma sırasında ara sıra sağ beynin aktive edildiğini ortaya koyuyor. Temel olarak beyninizin sağ tarafı, beyninizin sol kısmındaki yapısal kusurları telafi etmeye yardımcı olmak için görevlendiriliyor.Ancak beyninizin sağ yarıküresi dil ve konuşma üretimi için gerekli donanıma sahip olmadığından pek iyi çalışmaz ve konuşmanızda kesintiye veya blokaj oluşmasına neden olur.Kortekste, fonetik işlemenin gerçekleştiği komşu bölgelerde, konuşma motoru ve işitsel kortekste beyin bölgelerini içerir.Cümleler kurduğumuzda beyin bunu daha fazla işlemesi gerekiyor ki bu da sorunsuz bir nöral süreçlere bağlıdır.
Kekeme olmayanlarda beynin sağ tarafı konuşma sırasında aktif hale gelmiyor çünkü insanların çoğunda dil ve konuşma beynin sol tarafı, yani brocas ve wernikes tarafından kontrol ediliyor. Bazal ganglionlar konuşmada da rol oynar çünkü ritimden ve konuşma komutlarının sıralanmasından sorumludur ve görünen o ki konuşma söz konusu olduğunda beynin bu kısmı da kekemelerde düzgün çalışmıyor.Bazı terapötik müdahaleler(davranışsal terapi,konuşma terapisi programları..) sola doğru aktiviteyi artırabilir.Kekemeliğin iyileşmesini hızlandırmak için terapiler,uyarımlar,davranışsal terapiler nöroplastisiteyi etkileyecektir.Bunun yanı sıra akıcılığı şekillendirme/modifikasyon teknikleri de yararlı olabilir.
Tek başına konuşurken tehdit algısı yoktur.Beyninizin savaş ya da kaç tepkisine girmesi için hiçbir neden yok. Yıllarca süren travmaların ve tetikleyiciden kaçmaya yönelik başarısız girişimlerin kökleşmiş olduğu korku, endişe, endişe, mücadele, gerginlik, baş hareketleri, kol hareketleri vb. otomatik tepkilere yol açan hiçbir stres tepkisi yoktur.
Bazı kekemeler yüksek sesle konuşulduğunda(açık konuşma), o zaman sağa doğru lateralizasyon daha baskın hale gelebilir.
Kekemelerde koro etkisi oldukça iyi belgelenmiştir ve aynı zamanda oldukça ilginç bir olgudur.Teori, beyin fonksiyonundaki farklılıklardan birinin işitsel geri bildirim döngüsüyle ilgili olmasıdır Beynin konuşmadaki hataları fark eden kısmı.Kekemeler için bu, kekeme olmayan insanlara göre daha az verimlidir.Koro konuşması sırasında diğer sesin olması işitsel geri bildirime yardımcı olur. Bu aynı zamanda SpeechEasy(daf-faf vb) ve benzeri cihazların altında yatan teorilerden biridir.
Kekemelik beynin yapısında ve işlevinde farklılıklar olan nörolojik temelli bir iletişim bozukluğu olarak kabul edilmektedir.Tehdit algısı tamamen ortadan kalksa bile bu kekemeliğin ortadan kalkacağı anlamına gelmez ama belki de tehdit ortadan kalktığında veya büyük ölçüde azaldığında, daha rahat ve daha az gerilimle konuşabilme ihtimali olabiliyor.Kaygının azalması beynin konuşmadan sorumlu bazı kısımlarının daha sağlıklı çalışmasını sağlayabilir ve bu azalma bazal gangliyonlarda dopamin fazlalığını önleyebilir.Medial frontal-SMA(yüz motor sistemleri)bölgesinde dopamin fazlalığı varsa konuşurken titreme-tikler,kaygıyı tetikleyebilir.Çünkü burası broca ile de bağlantılı olduğu için konuşmayı etkileyecektir.Kekemelerin beyin nörotransmitterlerinde(dopamin,gaba-glutamat..) dengesizlik olma ihtimali vardır ya azdır ya da çoktur.
Ayrıca inme,travma,(kafa vs.)tümör,nörodejeneratif hastalıklar ve beyin iltihapları(enfeksiyon) spesifik nöroanatomiye zarar verebilir.
Kekemelik araştırmalarının odak noktası brocas,sağ lob lateralizasyon ve bazal ganglionlardır.Diğerleri insula, amigdala(kekemelerde biraz daha yüksektir), ventral striatum.İnsulada karakter,benlik duygusu ve kendi hakkında fikirlerin olduğu bölgedir.Duygusal konuşma planlaması sırasında da ventral striatum(hareketlerin başlatılması,eylem-karar verme ve dopamin) çoğunlukla aktiftir.Ventral striatum limbik sistemle derinden ilgilidir.
Brocas alanı küçük ve yanal hale gelmesi ve sağ taraftaki eşdeğerden daha büyük olması gerekiyordu ama kekemelerde değil.Konuşma, inanılmaz derecede iyi koordine edilmiş, hızlı aktivasyon dizileri ve karşıt kas gruplarının engellenmemesini gerektirir. Yaptığımız başka hiçbir şey bu kadar karmaşık değil ve bunu kodlaması gereken beyin bölgesi.Bu da kekemelerde zayıf.Tüm ikincil semptomlar, korku ve endişeler halledilir ve gider ama kekemelik hala orada. Beyninizin bu sesleri nasıl oluşturacağını bilmesi gerekir. Bazı programlar için programlamaya sahip olmayabilir. Sahip olduğunuz program çok fazla hata içerebilir. Bu da gerginliğe neden olur ve bu gerçekten kekemeye başlayan temel tetikleyicidir. Duygusal şeyler oradan devralır ve dopaminin çökmesi ve insula'nın çalışmaması ve sadece daha az konuşma hatası yapmak için aruzsuz konuşmaya çalışmasıyla büyük bir şeye yol açar... çünkü bilirsiniz, yavaş ve dikkatli olmak, basketbol atmak veya bisiklete binmek gibi ince motor hareketleriyle çok iyi çalışır ama bunun bir özü var, sadece birbirlerine karşı iten kaslar çünkü programları tam olarak doğru değil ve bunu düzeltmek sadece motor antrenmanıdır, sepete topu atmak veya bisiklete binmek gibi..
Dopamin çarpışma hipotezi(Paul Brocklehurst):
Bu hipoteze göre, dopamin düzeylerindeki anormal değişiklikler, bazal ganglionlardaki (striatum ve talamus gibi) işleyişte dengesizliklere neden olabilir. Özellikle, dopaminin normalden fazla veya az olması, motor kontrol, dil üretimi gibi işlevlerde sorunlara yol açabilir.
Talamus ve striatum arasındaki etkileşimi ve frontal korteksle olan ilişkiyi açıklar. Talamus, kortekste belirli programları başlatmak için gereken nöronları ateşleyen bir role sahiptir. Striatum ise bu talamik nöronların aktivasyonunu kontrol eder. Dopamin seviyeleri bu süreci düzenler, striatumun talamik nöronları ne kadar inhibe ettiğini etkiler.
Dopaminin fazlalığı veya eksikliği durumunda, talamik nöronlar aşırı inhibe edilebilir veya gerektiği gibi aktive edilemeyebilir. Bu da istenilen programın başlatılamamasına veya kısmi olarak başlatılmasına neden olabilir. Örneğin, dil üretiminde, Broca bölgesindeki nöronların aktivasyonu bu mekanizmaya bağlıdır. Eğer dopamin düzeyleri dengesizse, bu bölgenin doğru şekilde aktive edilmediği durumlar ortaya çıkabilir, bu da kekemelik gibi konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Dopaminin arttırılması veya azaltılması konusunda net bir tavsiye vermek zor. Çünkü her durum farklıdır ve bireysel tedavi yaklaşımları gerektirebilir. Özellikle nörolojik veya psikiyatrik bozuklukların tedavisinde, dopamin dengesinin nasıl etkilendiğini belirlemek ve buna uygun bir tedavi planı oluşturmak önemlidir.
Dopamin her iki kanalda da(reseptör) çok yüksek veya çok düşüktür ya da 4 reseptörde tümü aynı etkiye sahiptir.Bu durum korteksin nöronlarda ateşlenip ateşlenmesiyle de ilgilidir.Dolaylı olarak akıcılık,kaygı ve korkuyla da bağlantılıdır.Bazen çok mutluyuzdur bazen de kaygılıyızdır.