03/03/2018, 19:46
Facebook grubumuzda geçen paylaşımlarda bir soru sorulmuştu. O soruyu Almanya'nın önde gelen terapistlerinden Andreas Starke'ye sordum. Soru ve cevabı merak ederseniz buyurun:
Türkiye'deki bir arkadaş, başka bir kekeme arkadaş ile duyarsızlaştırma çalışması yaparken kendini çok iyi hissettiğini, ancak bu tür çalışmalardan sonra gerçek kekemeliğinin arttığını söylüyor.
Yani soru şu: İstemli kekemelik (yani yapay bir kekemelik) istemsiz gerçek kekemeliğin artmasına sebep olabilir mi?
Türkiye'deki bir arkadaş, başka bir kekeme arkadaş ile duyarsızlaştırma çalışması yaparken kendini çok iyi hissettiğini, ancak bu tür çalışmalardan sonra gerçek kekemeliğinin arttığını söylüyor.
Yani soru şu: İstemli kekemelik (yani yapay bir kekemelik) istemsiz gerçek kekemeliğin artmasına sebep olabilir mi?
Alıntı: Cevap Andreas Starke:
Bana kalırsa evet. Bana göre motor set (yani motor ayarı - MA) konsepti, eksiksiz bir kekemelik teorisinin bir parçası olmalı.
Şimdi akıcı konuşmaya elverişli olan bir MA+ ve kekelemeyi daha olanaklı kılan bir MA- vardır. Akıcı ve aynı zamanda dikkatli ve düzgün ve mümkünse biraz yavaşlatılmış konuşulduğu zaman MA+ ortaya çıkar. Normal akıcı bir konuşma da MA+'a etki yapar ama çok az. MA- ilgili kişi ağır ve eforlu kekelediği zaman ve hatta bu tür kekeleyerek konuşmayı sadece taklit ettiği zaman ortaya çıkar.
Kısacası: Akıcı ve özellikle yavaşlatılmış, özenli ve akıcı bir konuşma tarzı normal akıcı ve kekelemeden konuşmaya yol açar. Buna karşılık kekeleyerek konuşmak - eğer hafif ve akıcı kekelemek anlamında değil ise - kendiliğinden oluşan kekelemeyi arttırır.
Buna ben kekemeliğin otokorelasyonu derim (Youtube'daki videoma bakınız). Ya da daha da kısa anlatmak gerekirse: Kekelemek (daha fazla) kekelemeye yol açar, akıcı konuşmak da akıcı konuşmaya yol açar.
Eğer bundan 'öyleyse en iyisi hiç konuşmamak çünkü konuşmayan biri kekeleyemez' sonucunu çıkaracaksanız yanılırsınız çünkü onun bedeli çok daha fazla olur.
Bundan nasıl bir çıkarsama yapılabilir: Eğer yukarıda bahsedilen etki görülürse, seçilecek olan istemli kekemelik tarzı kesinlikle gerçek kekemeliği yansıtmayacak şekilde olmalı: düzgün olabilir, güçlü olabilir ama çok fazla efor olmamalı. Kesinlikle çaresizlik (kontrol kaybı) durumuna getirilmemeli, çaresizliğe benzer bir his de oluşmamalı. En uygun olanı i-i-ilk he-he-he-hecenin ko-ko-ko-kontrollü olarak u-u-u-zatılması. Yani Joseph Sheehan'ın akıcılığı arttırma ve duyarsızlaştırma enstrümanı olarak tavsiye ettiği ve Bounce adı verdiği çalışma.
MA+ Van Riper terapisinin son aşamasında önemli bir rol oynamaktadır. O aşamada denetimli konuşma (monitored speech) ile ilgili egzersizler yapılıyor. Amaç konuşma hareketlerini maksimum düzeyde hissederek (dil dudak damak teması vs.) konuşmaktır. Eğer bu konuda başarılı olunursa MA+ en üst düzeyde sağlanmış olur ve konuşma eylemi %100 akıcı ve düzgün olur.
Andreas Starke