Kekemeliğin Nüksetmesi
Bir kekeme normal veya normale yakın bir akıcılığa kavuştuktan sonra bile, birkaç ay sonra daha önce sahip oldukları düzeyde kekemelikle geri gelebildikleri gözlemlenmiştir. Buna kekemeliğin tekrarlaması denir. Nüksetme ve Akıcılık Bozukluklarından Kurtulma: Nüksetme, özellikle belirgin bir iyileşmeden sonra eski bir duruma geri düşme anlamına gelir. Kekemelikte nüks iyi tanımlanmamıştır.(Craig, 1998)Kekemelik kronik bir bozukluktur ve birçok yetişkin ancak sürekli çaba göstererek akıcı kalabilir(Andrews 1984). Okul öncesi çocuklarda nüks daha düşüktür(Starkweather, 1990). Daha büyük çocukların ve yetişkinlerin yalnızca %50'si akıcılığı kalıcı olarak sürdürür.(Silverman,1992).
Kekemeliğin nüksetmesi için tahmin edilen yaygın nedenler şunlardır:
-Tekniği uygulamamak
Seanslarda öğretilen tekniği uygulamak önemlidir.Bir kekeme konuşmada normal veya normale yakın bir akıcılığa sahip olduğunu hissetse bile, yine de tekniği her gün uygulamalıdır.Tekniği unutmamak ve kekemenin gerçekten iyi bir akıcı konuşması olduğunu hissetse bile tekniği kullandığından emin olmak çok önemlidir.
Akıcılığa aşırı vurgu(Yaruss ve ark. 2002)
-İlgi veya motivasyon eksikliği
Normal veya normale yakın bir konuşma düzeyine ulaşmanın çok fazla pratik ve zaman aldığı doğrudur.Kekemeler bu seviyeye ulaştıktan sonra tekrar pratik yapmak onlar için daha az çekici veya daha az ilgi çekici olacaktır. Başkalarıyla iletişim kurduklarında bu teknikleri uygulamak veya kullanmak için biraz zaman ayırma motivasyonunu kaybedebilirler.Bu, kekemeliğin nüksetmesine yol açabilecek şekilde değiştirilmiş konuşma yöntemine alışılmamasına neden olabilir.
-İzleme ve kendi kendine geri bildirim eksikliği
Seanslar sırasında kekemelersürekli olarak izlenir ve performansları hakkında kendilerine geri bildirim verilir.Kekemelere ayrıca tekniği kullanmayı unuttukları zaman kullanmaları sık sık hatırlatılır. Terapist, kekemelerin hata yaptıklarında geri bildirim almalarını sağlasa da, zamanla kekeme konuşmalarına dikkat etmeyebilir ve bu da yeterli geri bildirim alamamalarına neden olabilir. Bu nedenle, kekemenin seanslar sırasında iyi geri bildirim aldığından emin olması ve seanslar dışında da kendi kendine geri bildirim almaya çalışması önemlidir.
Kekemeler yukarıda belirtilen tüm noktaları doğru yaptığından emin olsa bile, kekemeliğin nüksetmesine yol açabilecek başka faktörler olabilir. Bunlar:
-Cinsiyet
Araştırmalar, kekemeliğin tekrarlamasının erkeklerde kadınlara göre daha fazla olduğunu göstermiştir.
-Genetik
Beyin veya aile öyküsündeki farklılıklar gibi olası nedenler öne sürülmüştür.
Ayrıca, ailesinde kekemelik öyküsü olanların, aile geçmişinde kekemelik olmayan kişilere kıyasla nüksetme ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.
-Terapist ve destek grubu ile ilişki
Konuşma dil patoloğu ile iyi bir ilişkisi olmayan veya bir destek grubu olmayan kekemelerin kekemelikte nüksetme eğiliminde oldukları da görülmüştür.
-Sinirsel yük
Bazı kekemelerin depresyon, kaygı, herkesin beklentilerini karşılamaya çalışmak ve iş ya da okulla ilgili diğer aktivitelerini yapmak gibi kekemelikle ilgili birçok sorunu vardır.Kekemeliğin yanı sıra başka sorunları olan kekemelerin tekrarlamanın daha yüksek olduğu görülmüştür.
Bu nedenle, birçok kekemenin terapiste nüksetme ile geldiği görülebilir. Nedenler kontrol edilebilecek bir şey olabilir. Nedenler ayrıca kontrol edilemeyen başka şeyleri de içerebilir. Cinsiyet, aile öyküsü gibi faktörleri kontrol edemesek de gerekli tüm adımları attığımızdan ve kekemeliğin tekrarlamamasını sağlayabiliriz. Bu nedenle, konuşmamızın akıcı olduğunu düşünsek bile, uygun önlemleri almak ve her gün pratik yapmak önemlidir.Kekemenin de konuşmasında başka bir sorun olmadığından emin olmak için belli bir süre sonra klinisyen ile mutlaka bir takip yaptırmalıdır. Bazen kekemelikte nüksetme, elimizde olmayan ve önlenemeyen bir durumdur.
Ayrıca kekemeliği tedavi etmenin kaygıyı da azaltabileceğini biliyoruz.Kekemeliğe maruz kalan birçok kişi, özel kekemelik tedavisinden sonra bile yüksek düzeyde endişe yaşamaya devam eder ve kişi endişeli ise relaps (kekemenin geri dönüşü) bir risktir ( Craig et al , 2003 a ). Belirli kekemelik tedavilerini takiben nüksetme ve kaygı ile ilgili zorlukları olan insanlar, sosyal kaygı geliştirme riski yüksek olan kişiler olabilir. Yani, kaygıları, kekemeleri hakkında anlaşılabilir bir utanç yaşayabilecekleri zaman, özellikle sosyal konuşma ile ilgili olmaktan ziyade, birçok sosyal durumla ilişkilendirildi ve yaygınlaştı. Sürekli sosyal anksiyetesi olanlar için, bilişsel-davranışçı terapi ve anksiyolitik ilaçlar gibi anksiyete azaltma stratejileri, belki de anksiyete sadece bilişsel-davranışçı terapiye dirençliyse, kekemelik tedavisinin ek bir birincil odağı olarak düşünülmelidir.
⇒ KKEMELİK, Doğasına ve Tedavisine Entegre Bir Yaklaşım – BARRY GUITAR, PH.D. (Kitap)
⇒ Kekemelik ve Konuşma Becerisi – David Ward (Kitap)
⇒ İyileşme ve Nüksetme: Kekeleyen Yetişkinlerden Perspektifler